مدل‌سازی بهره‌برداری از مخزن چند منظوره با استفاده از روش پویایی سیستم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد سازه‌های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف

2 دانشیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف

3 استاد دانشگاه مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف

چکیده

روش پویایی سیستم، در واقع روش شبیه‌سازی شیءگرا و بر پایه بازخورد است که می تواند علاوه بر تشریح سیستم‌های پیچیده بر اساس واقعیت، امکان دخالت مؤثر کاربر در توسعه مدل و جلب اطمینان وی را در طول فرآیند مدل‌سازی فراهم نماید. افزایش سرعت در توسعه مدل، قابلیت توسعه گروهی مدل، ارتباط مؤثر با نتایج و افزایش اعتماد به مدل در اثر مشارکت کاربر از مهم‌ترین قابلیتهای این روش شبیه سازی می باشند. سادگی ایجاد تغییر در مدل و قابلیت انجام آنالیز حساسیت، این روش را از دیگر روشهای تحلیل مدل‌سازی جذاب‌تر نموده است. در تحقیق حاضر مدلی به روش پویایی سیستم از حوضه زاینده رود در مرکز ایران توسعه داده شده است. این مدل شامل حوضه رودخانه، مخزن سد، دشتها، شبکه های آبیاری و آب زیر زمینی محدوده مورد نظر می باشد. سیاست بهره برداری، استفاده تلفیقی از آب سطحی و زیرزمینی است. ضریب تخصیص هر شبکه آبیاری بر اساس بازخورد ناشی از آب زیرزمینی در محدوده همان منطقه محاسبه می گردد. با توجه به نتایج مشخص گردید با ایجاد قواعد بهره برداری مناسب تر، نه تنها می توان تمامی نیازها از جمله نیاز زیست محیطی تالاب گاوخونی را تأمین نمود، بلکه می توان از افت سطح آب زیرزمینی در آینده نیز جلوگیری نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

System Dynamics Modeling of Multipurpose Reservoir Operation

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Momeni 1
  • Masoud Tajrishy 2
  • Ahmad Abrishamchi 3
1 Graduate Student of Hydraulic Structure, Dept. of Civil Engineering, Sharif University of Technology
2 Assoc. Prof., Dept. of Civil Engineering, Sharif University of Technology
3 Prof., Dept. of Civil Engineering, Sharif University of Technology
چکیده [English]

System dynamics, a feedback – based object – oriented simulation approach, not only represents complex dynamic systemic systems in a realistic way but also allows the involvement of end users in model development to increase their confidence in modeling process. The increased speed of model development, the possibility of group model development, the effective communication of model results, and the trust developed in the model due to user participation are the main strengths of this approach. The ease of model modification in response to changes in the system and the ability to perform sensitivity analysis make this approach more attractive compared with systems analysis techniques for modeling water management systems. In this study, a system dynamics model was developed for the Zayandehrud basin in central Iran. This model contains river basin, dam reservoir, plains, irrigation systems, and groundwater. Current operation rule is conjunctive use of ground and surface water. Allocation factor for each irrigation system is computed based on the feedback from groundwater storage in its zone. Deficit water is extracted from groundwater.The results show that applying better rules can not only satisfy all demands such as Gawkhuni swamp environmental demand, but it can also  prevent groundwater level drawdown in future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • system dynamics
  • Reservoir operation
  • Zayandehrud Basin
  • Simulation
  • Conjunctive use

مراجع

1- Loucks, D.P., Beek, E.V., Stedinger, J.R., Dijkman, J.P.M., and Villars, M.T. (2005). Water resources system planning and management : An Introduction to methods, models and applications, 1st Ed., UNESCO, Paris.
2- Loucks, D.P., Stedinger, J.R., and Haith, D.A. (1981). Water resources system planning and analysis, 1st Ed.,  Prentice Hall, Englewood Cliffs, New York.
3- Simonovic, S.P. (1992). “Reservoir systems analysis: Closing gap between theory and practice.” J. Water Resour. Plan. And Manage, 118(3), 262-280.
4- Keyes, A. M., and Palmer, P. N. (1993). “The role of object-oriented simulation models in the drought preparedness studies.” Proc., 20th Annu. Int. Conf., Water Resources Plan. and Manage., ASCE, Seattle, Washington, 479-482.
5- Fletcher, E. J. (1998). “The use of system dynamics as a decision support tool for the management of surface water resource.” First Int. Conf., New Information Technologies for Decision Making in Civil Engineering, Monteral, Canada, 909-920.
6- Simonovic, S.P., and Fahmy, H. (1999). “A new modeling approach for water resources policy analysis.” J. Water Resources Research, 35(1), 295-304.
7- Royston, C. W. J. (1999). “Use of object oriented programming in water supply system modeling.” Proc., 26th Annu. Int. Conf., Water Resources Plan. and Manage., Arizona, 6-9.
8- Ahmad, S., and Simonovic, S.P. (2000). “System dynamics modeling of reservoir operation for flood management.” J. Computing in Civil Engineering, 14(3), 190-198.
9- Ahmad, S., and Simonovic, S. P. (2000). “Analysis of economic and social impacts of flood management policies using system dynamics.” Proc., Int. Conf., American Institute of Hydrology, Atmospheric, Surface and Subsurface Hydrology and Interactions, Research Triangle Park, N.C.
10- Ahmad, S., and Simonovic, S. P. (2000). “Dynamic modeling of flood management policies.” Proc., 18th Int. Conf., System Dynamics Society, Sustainability in the Third Millennium, Bergen, Norway.
11- Teegavarapu, R. S. V., and Simonovic, S. P. (2000). “System dynamics simulation model for operation of multiple reservoirs.” Proc., 10th World Water Congress, Melbourne, Australia.
12- Saysel, A. K. (1999). “Dynamic simulation model for long term comprehensive environmental analysis of GAP.” PhD. Thesis, Bogazici University, Istanbul, Turkey.
13- Saysel, A. K., Barlas, Y., and  Yenigun, O. (2002). “Environmental sustainability in an agricultural development project: A system dynamics approach.” J. Environmental Management, 64(3), 247-260.
14- Forrester, J. W. (1961). Industrial dynamics, Cambridge, Massachusetts Institute of Technology.
15- Sterman, J. D. (2000). Business dynamics: systems thinking and modeling for a complex world, McGraw-Hill, Boston.
16- مومنی، ا. (1384). ”مدل‌سازی بهره برداری از مخزن چند منظوره با استفاده از روش پویایی سیستم.“پایان نامه کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف.
17- شرکت مهندسین مشاور جاماب. (1378). گزارش طرح جامع آب حوضه زاینده رود، تهران.
18- Salemi, H.R., Mamanpoush, M., Miranzadeh, M., Akbari, M., Torabi, M., Toomanian, N., Murray-Rust, H., Droogers, P., Sally, H., and Gieske, A. (2000). Water management for sustainable irrigated agriculture in the Zayandehrud basin, Isfahan Province, Iran, IWMI-IAERI Research Report 1.
19- بی نام. (1375). ارزیابی تکمیلی آبهای سطحی در حوضه آبخیز زاینده رود، دفتر برنامه ریزی اقتصاد وزارت کشاورزی.
20- Morid, S. (2002). Adaptation to climate change to enhance food security and environmental quality : Zayandehrud basin, Isfahan Province,Iran, IWMI-IAERI Final Report.
مجله آب و فاضلاب
دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 1
پیاپی: 57
فروردین و اردیبهشت 1385
صفحه 47-58

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار