بررسی امکان سنجی حفظ راندمان تصفیه‌خانه آب ارومیه در مواقع سیلابی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، کارشناس خاص معاونت بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی

2 کارشناس بهداشت محیط، کارشناس آزمایشگاه شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی

چکیده

تصفیه‌خانه آب ارومیه در سال 1341 با ظرفیت اسمی  m3/d 18000به بهره‌برداری رسید؛ ولی با توجه به رشد جمعیت و افزایش مصرف آب طی دو مرحله توسعه، دبی آن به ترتیب 30000 و در آخرین مرحله به m3/d 38880 افزایش یافت. منبع تامین آب، رودخانه شهر چایی است که آب از طریق آبگیر احداثی بر روی رودخانه به صورت ثقلی با یک کانال به تصفیه‌خانه انتقال داده می‌شود, واحدهای فرایند تصفیه شامل: آشغالگیر دهانه گشاد دستی, حوضچه دانه‌گیر, 5 واحد اکسیلاتور, 8 واحد صافی شنی تند ثقلی, 7 واحد صافی شنی تند تحت فشار و سیستم کلرزنی گازی می‌باشد. یکی از مشکلات اصلی تصفیه‌خانه بروز اختلال در سیستم در مواقع سیلابی به دلیل بالا رفتن بیش از حد کدورت آب رودخانه می باشد به طوری که زمان کارکرد فیلترها فوق‌العاده کاهش پیدا نموده و میزان آب لازم برای شست و شوی آن‌ها از میزان آب تصفیه شده بیشتر می‌شود، و در نتیجه منجر به تعطیلی و یا کاهش چشم‌گیر ظرفیت پذیرش تصفیه‌خانه می‌گردد. طی سال 1382, تصفیه‌خانه 19 روز از مدار خارج و 57 روز با ظرفیت پایین‌تر از ظرفیت آن در شرایط عادی بهره‌برداری شده است؛ در بهار 1383 این مقدار به ترتیب برابر 6 و 18روز بوده است و این مسئله باعث بروز مشکلات کم آبی و قطع آب در مناطق وسیعی از شهر ‌شد.
برای حل این مشکل، ایجاد یک واحد پیش تصفیه ضروری است. در این تحقیق، قابلیت ته نشینی ساده در کاهش کدورت آب ورودی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. بدین منظور نمونه‌برداری‌های متعددی در مواقع سیلابی از آب خام برداشت و در ستون ته نشینی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط کدورت بالا، راندمان حذف به عنوان مثال در90 دقیقه زمان ماند، %79/74 به دست می‌آید. به منظور حذف %75 TSS ورودی بار سطحی برابرm3/m2.day 35 و زمان ماند 87 دقیقه حاصل می‌شود که با منظور نمودن فاکتور 0/7 برای SOR و 1/5 برای زمان ماند یک واحد ته نشینی به ابعاد 26×65 متر به صورت کنارگذر در محل آبگیر طراحی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Feasibility Maintaining of the Efficiency of Orumieh Water Treatment Plant in the Case of Floating

نویسندگان [English]

  • Yousef Rahimi 1
  • Zahra Ghavi Panjeh 2
1 M.Sc. West Azarbayjan Water & Wastewater Co.
2 B.Sc. West Azarbayjan Water & Wastewater Co.
چکیده [English]

Orumieh WTP was established based on nominal capacity of 18000 m3/d in 1962. By the last extension, its capacity was increased up to 30,000 m3/d. The raw water is transmitted from the sited intake on the Shahre Chaie River from the sited intake by gravity channel toward the WTP. The different units of treatment plant include manually coarse bar screen, grit chamber, accelerators, (5 units), gravity rapid sand filters (8 units), pressure rapid sand filters (7 units) and gas chlorination unit.
One of the major problem of treatment plant is the disturbance of system in floating conditions, because of extreme increase in river turbidity. In such cases, sludge production increases extraordinarily and the influent of filter is a high turbid water that reduces the filter run time, So that the required water for filter backwash will be higher than total treated water production. It causes the plant shut downing and /or considerable reduction in plant reception. During 2003 ,19 times the plant was stopped operation and 57 time it was operated in lower capacity that in spring 2004, the values were 6 and 18 days respectively. This problem causes lack of water and frequent water interruption in large areas of the city. For solving this problem, establishment a pretreatment unit is necessary. For this achievement, the potential of plain sedimentation in turbidity reduction was evaluated. Several samples were taken in floating conditions, and then they were analyzed by settling column.
The results showed that in high turbidities, the efficiency of turbidity removal is 66.1% in 80 min and it is 79.74% in 90 min. for 75% TSS removal the SOR was  35 m3/ m2.day and retention time was 87 min. Using the factor 0.7 for SOR and 1.5 for retention time, an off-line sedimentation unit (65m×26m) was designed near intake site.

1- شرکت آب منطقه ای استان آذربایجان غربی, معاونت مطالعات پایه منابع آب، "گزارش باران استان"(تیرماه 1383).
2-  سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان آذربایجان غربی. آمارنامه سال (1383).
3- Hammer, M. J.;Mark, J., Hammer, Jr.,( 2002)."Water & wastewater Technology", Forth Edition , Prentice-Hall,Inc, New Dehli.
4- Reynolds, T., Paul D.; Richards A., (1982)."Unit Operation & Process in Environmental Engineering", Pws,Boston.
5- Qasim, S.R.; Edward, M., Motley, Guang Zhu, (2000). "Water Works Engineering Planning,Design & Operation" Prentice Hall, Inc, New Dehli.
6- Kawamura, S., (2003)." Integrated design of Water Treatment Facilities" , John Wiley and Sons, New York.
7- APHA, AWWA, WEF, (1992) “Standard Methods for the Examination of Water & Wastewater”, 18th  Edition, American Public Health,Washington,DC.